و اینگونه عنوان شد که با توجه به اعتبار دریافتی شهرداری به‌زودی نوسازی این مکان آغاز می‌شود. اما اکنون بیش از 10 سال از زمان این تصمیم می‌گذرد و متاسفانه همچنان بافت‌های فرسوده به‌عنوان یک مسئله بغرنج و حل نشده باقی مانده و ذهن همه مدیران را درگیر خود کرده است.
همچنین با توجه به اینکه شهر مشهد بیشترین حاشیه‌نشین را در سطح کشور به خود اختصاص داده ضروری به نظر می‌رسد تا تدبیر ویژه‌ای برای بهسازی این بافت‌ها صورت گیرد. از این رو به سراغ عباس شیر محمدی رئیس کمیسیون فنی، عمرانی و طرح‌ریزی شهری شورای اسلامی شهر مشهد و عضو کمیسیون برنامه و بودجه این شورا رفتیم و با او به گفت‌وگو پرداختیم. آنچه می‌خوانید حاصل این گفت‌وگو است.
- جناب شیرمحمدی بافت‌های فرسوده مشهد بیشتر در کدام مناطق شهر پراکنده شده است؟
بافت‌های فرسوده شهر مشهد بیشتر در پیرامون حرم مطهر، قسمت مرکزی شهر، شمال شهر، خیابان‌های منتهی به حرم، شرق و غرب و میانه غربی شهر (قلعه آب کوه) پراکنده شده‌اند که حدوداً مساحتی بالغ بر 2 هزار هکتار دارند.
- شورا و شهرداری چه تمهیداتی برای این بافت‌ها اندیشیده‌اند؟
شهرداری، شورا و آستان قدس رضوی برای حذف این بافت‌ها برنامه‌های زیادی را پیش‌بینی کرده‌اند اما متاسفانه به‌دلیل برخی مشکلات، توفیق در این زمینه حاصل نشده است و با گذشت بیش از 14 سال از آغاز طرح اصلاح بافت فرسوده پیرامون حرم مطهر امام رضا (ع)، با وجود سرمایه‌گذاری صورت گرفته باز هم کار خاصی صورت نگرفته است.
- چرا با وجود برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته، روند نوسازی این بافت‌ها به‌صورت لاک‌پشتی حرکت می‌کند؟
بحث ریزدانگی خانه‌ها، تعلق‌خاطر افراد سنتی ساکن در این مناطق به این بافت‌ها و خانه‌های خود، ضعف مالی اقشار ساکن در این مناطق و... باعث شده تا این برنامه‌ها به کندی پیش برود و البته از سوی دیگر برخی بی‌توجهی‌ها نیز به این موضوع دامن زده
است.
زیرا برخی مسئولان بدون توجه به مردم این مناطق این برنامه را تدوین می‌کنند و یا در نظر نمی‌گیرند که آن دسته از اقشار کم‌درآمد که بیشتر هم در این مناطق ساکن هستند بدون داشتن سرپناه مناسب نمی‌توانند محل زندگی خود را ترک کنند، به علاوه از آنجایی که بیشتر این خانه‌ها در مسیر برخی طرح‌ها قرار گرفته‌اند نمی‌توانند مجوزی هم برای نوسازی دریافت کنند و تنها باید خانه‌ها خود را واگذار و آن منطقه را ترک کنند.
- برای نوسازی این بافت‌ها چه مقدار هزینه و زمان لازم است؟
برای اصلاح این بافت‌ها به 20 تا 30 سال زمان نیاز داریم و البته این زمان با در نظر گرفتن بازه موفق در شرایط ایده‌آل و معقول است. در مورد هزینه هم باید بگویم که به سیاست کلی اجرا‌کننده بستگی دارد.
اما برای اصلاح بافت پیرامون حرم مطهر رضوی که مساحتی بالغ بر250 هکتار دارد، مطابق با طرح‌های جامع و تفضیلی شهر مشهد به بیش از 7 هزار میلیارد تومان سرمایه، نیاز است که باید از سوی بخش خصوص تامین شود.
- آیا قرار است همه بافت‌ها از بین برود و یا بخشی از آن مرمت و به‌عنوان میراث تاریخی مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد؟
اساس این برنامه‌ها مبنی بر این است که تمامی بافت‌های فرسوده حذف شوند و به جای آنها مراکز اقامتی و تجاری و ساختمان‌های چند طبقه و چندمنظوره ایجاد شود.
- یعنی هیچکدام از آنها حتی منطقه قلعه آب کوه را هم نمی‌توان به‌عنوان آثار تاریخی نگه داشت و از آن به‌دلیل ارزش‌های خاصش حفاظت کرد؟
خیر چرا که این منطقه ارزش تاریخی چندانی ندارد و تنها یک درصد از این بافت‌ها را می‌توان ارزشمند برشمرد. بافت‌هایی همچون برخی از کاروان سرا‌های اطراف حرم و محله نوقان. هر چند که این مراکز عمومیت ندارد اما می‌توان با برخی از اقدامات سبک تر این مناطق را زنده نگاه داشت و فرهنگ کهن و سنتی این مناطق را حفظ کرد اما در هر حال برای انجام این کار به برنامه‌های دقیق‌تری نیاز است.
همشهری استانها
